Vers la mer van Annik Leroy kan gezien en gehoord worden als een elegie en een meditatie. Het ritme volgt dat van de lange, mythische rivier de Donau, die als enige het verhaal vertelt van een gebroken en verscheurd Europa, wiens geschiedenis van vernielzucht en menselijk leed nog nazinderen. Net als de rivier, vloeien de beelden van deze film langs verschillende seizoenen en talen, maar ook langs de politieke grenzen van de jonge naties ontstaan uit het uiteengevallen Joegoslavië. Bij elke grensovergang lijkt een nieuwe wereld zich te openbaren.
Gedurende verschillende jaren nam Leroy de tijd om deze rivier en de mensen die aan haar oevers wonen te ontmoeten. De prachtige cinematografie in haar geliefde 16mm zwart-wit film, geeft ons de tijd om te kijken en te luisteren. De long shots van zwijgende sneeuwlandschappen en ruisende boomkruinen nodigen de kijker uit om te luisteren naar de eeuwenoude herinneringen die in hen besloten liggen en laten haar vrij om te denken, te dromen, te reizen. Vers la mer geeft zich over aan onbekende oevers, waar niets gebeurt en boten als treinen voorbijglijden. Dit beduidt geen afwezigheid van een verhaal, maar een verhaal van een afwezigheid, dat zich moedwillig van elke bekommernis om een eenduidig narratief heeft ontdaan.
De mensen die de filmmaker ontmoet spreken rechtstreeks tegen de camera en vertellen flarden van hun leven: spijt, herinneringen, zorgen. Ook hun spreken kabbelt voort, vertakt zich in zijrivieren en mondt uit in een stream of consciousness waar de kleine verhalen in de grote overvloeien: ze vertellen ons over de Russen, de Duitsers, het ervoor, het erna, de grenzen, en het overleven.
“Vers la mer is een documentaire over en geïnspireerd door de Donau, de rivier van Mitteleuropa. De Donau is de enige rivier op ons continent die zoveel mensen verbindt in zo’n verwarrende mix. Het is de route die het westen met het oosten linkt, evenzeer mythe als realiteit, een epos richting de zee. Een aanwezigheid die zo krachtig en schitterend is, dat ze de blik bevriest en ons terugbrengt tot een zekere bescheidenheid. Een film die zich wil situeren tussen poëtische mijmering, historische en hedendaagse realiteit en ontmoetingen met bewoners van de rivieroevers. Wordt de rivier het symbool van iets anders dan zichzelf?”
Annik Leroy
“Vers la mer verbindt uiterlijke en innerlijke geografieën en grote en kleine geschiedenissen in een historisch gemarkeerde tocht die de Donau volgt van zijn bron in Duitsland tot de monding in de Zwarte Zee, van de zachte landschappen van de Hongaarse poesta tot het grensland met Vojvodina en Servië, waar haat en onrust woedden langs de oevers. In de loop van de vele ontmoetingen openbaart de rivier zich evenwel niet enkel als een passieve getuige van een altijd aanwezig verleden, maar ook als een actieve kracht die in haar voortdurende beweging symbool komt te staan voor de organisatie van een mogelijke gemeenschappelijke, grensoverschrijdende ruimte.”
Courtisane
